Təhsil siyasətinin əsas məqsədi təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, ölkəmizin gələcək inkişaf və tərəqqisini təmin edəcək yüksək intellektual səviyyəli, elmi dünyagörüşlü, müstəqil düşünmək və yaradıcı fəaliyyət göstərmək qabiliyyətinə malik olan gənc nəslin yetişdirilməsindən ibarətdir. Bundan ötrü milli dəyərlərə söykənməklə, müasir dünyanın şəxsiyyətyönümlü təhsil sferasına daxil olmaq, tələbatlara uyğun interaktiv məzmun, ən yeni təlim strategiyaları, qiymətləndirmə mexanizmləri və s.-nin işlənib hazırlanması və daima yenilənməsi təhsil işçilərinin qarşısında duran mühüm vəzifədir.
Təhsil sistemində aparılan islahatlar müasir dərsin məzmununun təkmilləşdirilməsi, yeni təlim texnologiyalarının tətbiqini tələb edir. İnteraktiv təlim metodlarından istifadə təhsilin keyfiyyətinə öz müsbət təsirini göstərməklə yanaşı tədris prosesinin təşkilinə,müəllim şagird münasibətlərinə yeni məzmun gətirir, müəllim-şagird münasibətlərinin tamamilə dəyişdirilməsini, onlar arasında əməkdaşlığa, qarşılıqlı hörmətə, bir-birinin ləyaqətinə, hüquq və azadlıqlarına hörmət etməyə əsaslanan yeni münasibətlərin yaradılmasını tələb edir. Belə olduqda öyrənən dinləyici deyil, fəal icraçı, bilikləri sərbəst və şüurlu şəkildə qəbul edən subyektə çevrilir.
Ölkəmizdə təhsilə hərtərəfli dövlət qayğısı, ümumi təhsildə kurikulum islahatları, distant
təhsilin tətbiqi, informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadəyə geniş yer ayrılması bu sahədə əhəmiyyətli uğurlar qazanılmasına şərait yaratmışdır. Ölkəmizdə aparılan təhsil islahatları, qəbul edilmiş Dövlət proqramlarının uğurla reallaşdırılmasının nəticəsidir ki, mövcud pandemiya şəraitində həm ümumtəhsil, həmdə ali təhsil sistemində təlim-tərbiyə işləri günün tələbləri səviyyəsində aparılır, müxtəlif virtual proqramlar vasitəsilə ən müxtəlif tədbirlər, o cümlədən elmi-əməli tədbirlər – konfranslar, seminarlar təşkil edilir.
Ulu Öndər təhsilin məzmun və mahiyyətini, səmərəliliyini yüksək qiymətləndirmiş, müəllim əməyinin şərəfi haqda dönə-dönə danışmış, tələbələrin vəzifələri barədə dəyərli fikirlər söyləyib. Bütün həyatı boyu Azərbaycan təhsilinin hərtərəfli inkişafı qayğısına qalması onun bu sahəyə münasibətini açıqlayır. O, Azərbaycana rəhbərlik etdiyi illər boyunca, həm sovet dönəmində, həm də müstəqillik dövründə, bu sahədə böyük inkişafa rəvac verən sistemli tədbirlər həyata keçirib. Uzaqgörən dövlət xadimi təhsilə yalnız savad, bilik qazanmaq, elm öyrətmək imkanı kimi baxmamış,bütövlükdə, hər bir insanın həyatını düzgün qurmasında təhsilin önəmli rola malik olduğunu vurğulayıb. Cəmiyyətin inkişafı vətəndaşlarının təhsil və tərəqqi səviyyəsindən, mövqeyindən birbaşa asılıdır. İctimai-siyasi proseslərdə təhsilli vətəndaşların daha yaxından və səmərəli iştirak etdiyini nəzərdə tutan Ulu Öndər belə deyirdi: “Həyat böyük prosesdir. Bu prosesdə uğurla iştirak etmək üçün insan müasir tələblərə uyğun təhsilə malik olmalıdır”.Hər bir millətin gələcəyi – öz uşaqlarının gözlərində parlayan bilik işığı ilə ölçülür. Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi qüdrətlənməsi, geosiyasi arenada möhkəmlənməsi birbaşa təhsil sisteminin yenilənməsindən və təkmilləşdirilməsindən asılıdır. Təhsil, sadəcə fənləri öyrətmək deyil, millətin mental kodunu, düşüncə tərzini və gələcəyə baxış bucağını formalaşdıran fundamental sütundur.Azərbaycan… Qədim İpək Yolunun kəsişməsində yerləşən, min illərin sivilizasiya nəfəsini daşıyan bu müqəddəs torpaq tarix boyu multikulturalizmin və tolerantlığın beşiyi olmuşdur. Bizim qan yaddaşımızda başqa mədəniyyətlərə hörmət, fərqli dillərə qardaşlıq hissi köklənib. Və bu dəyərlərin ən parlaq əksi, şübhəsiz ki, Azərbaycan təhsil sistemində, xüsusən də rus dilində təhsilin davam etdirilməsində özünü tapır. Bu, sadəcə bir dil deyil, böyük bir mədəniyyət korpusuna açılan pəncərə, dözümlülüyümüzün yaşıl işığıdır.Heydər Əliyev gəncləri sevirdi, onların təhsili ilə daim maraqlanırdı. Dahi liderimiz 2001-ci ildə gənclər günü münasibətilə görüşdə deyib: “Gənclərimiz təkcə Azərbaycanda deyil, müxtəlif dilləri mənimsəyərək bir çox ölkələrdə, xüsusən Avropada təhsil alırlar və öz yüksək səviyyələrini göstərirlər. Hər bir gənc təhsil almalıdır”.
Bu sözlər hər bir gəncin qarşısında böyük vəzifələr qoyur, onları daha yaxşı oxumağa və çalışmağa ruhlandırır
Dövlət siyasətinin əsas prioritetlərindən biri məhz bu iki mühüm komponentin – Azərbaycançılıq ideologiyasının və tolerantlıq ənənələrinin balansını qorumaqdır.
Rus bölmələrində təhsil alan şagirdlərin Azərbaycan dili, ədəbiyyatı, tarixi və milli dəyərləri daha gücləndirilmiş proqramlarla öyrənməsi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Unutmayaq ki, dil sadəcə sözlər yığını deyil, milli ruhun daşıyıcısıdır. Bu uşaqlar, gənclər böyük bir rus dilli mədəniyyətin açarını əldə etsələr də, qəlbləri və düşüncələri Azərbaycanla bağlı olmalıdır. Və bu vətəndaşlıq hissinin formalaşmasında məktəbin, ailənin, cəmiyyətin rolu əvəzsizdir.
Azərbaycanın mövcud təhsil siyasəti, fərqli dillərə olan bu cür humanist və praqmatik yanaşması ilə özünün dözümlülük xəritəsini daha da rəngləndirir. Bu siyasət, həm keçmişin multikultural mirasına sadiqlik, həm də gələcəyin inteqrasiya olunmuş cəmiyyətini formalaşdırmaq arzusudur. Rus dilində təhsil, bu böyük mənzərənin bir parçası olaraq, milli mədəniyyətimizi boğmur, əksinə, onu yeni fikirlər, yeni ünsiyyət çalarları ilə nəfəs almağa sövq edir.
Beləliklə, bu müasir dövrdə, Azərbaycan bir əldə milli bayrağını ucaldarkən, digər əldə fərqli mədəniyyətlərin simvolu olan dilləri qoruyur. Biz fərqliliklərdən güc alan bir xalqıq!Azərbaycan gənci öz ana dilinin ruhunu qoruyaraq, rus dilinin vasitəçiliyi ilə milli mədəniyyətimizin çoxşaxəli fəlsəfəsini, ədəbi incəliklərini və tarixi həqiqətlərini dünyaya yayan ön cəbhə təbliğatçısıdır. Bakının qədim təhsil ocaqlarından biri olan Kamil Əyyubov adına 12 nömrəli tam orta məktəbin divarları arasında, sadəcə dil yox, həm də milli ruh toxunur. Burada Rus dili və ədəbiyyatı fənnini tədris edən, 5-ci sinfə rəhbərlik edən Sevda Seyidova Behbud qızı adi bir müəllimədən daha çox, gələcək nəsillərin qəlbində Azərbaycan sevgisini cücərdən bir ustaddır. Bəzi insanlar həyat yolunu sükunətlə addımlayır, bəziləri isə getdikləri yola işıq saçır, iz buraxırlar. 12 saylı tam orta məktəbin rus dili və ədəbiyyatı müəlliməsi Sevda Seyidova da məhz belə, ömrünü sözün qüdrətinə və gənc ruhların tərbiyəsinə həsr etmiş nadir pedaqoqlardandır. Onun sinfinə daxil olanda sanki fərqli bir dünyaya — Puşkinin, Dostoyevskinin ruhunun dolaşdığı, Tolstoyun müdrikliyinin divarlardan əks olunduğu zəngin bir aləmə düşürsən.
Sevda müəllimə üçün Rus dili sadəcə bir fənn deyil, Azərbaycan mədəniyyətinin, tarixinin, Qarabağ həqiqətlərinin geniş rusdilli məkana çatdırılması üçün güclü bir körpüdür.
Sevda müəllimənin vətənpərvərlik tərbiyəsində ən həssas və müqəddəs nöqtələrdən biri, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı, şəhid polkovnik-leytenant Anar Əliyevin parlaq xatirəsidir. Polkovnik-leytenant Anar Əliyev, Kəlbəcərdə doğulub, Füzuli, Xocavənd və Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə misilsiz qəhrəmanlıq göstərərək Tuğ kəndi istiqamətində şəhadətə ucalmış bir İgidlik abidəsidir. Onun cəmi 40 yaşı var idi, amma qoyub getdiyi irs milyonların Vətən sevgisindən daha dərin və böyükdür.
Sevda müəllimə şagirdlərinə Vətənə sevgini, bu qəhrəmanların timsalında aşılayır. 5-ci sinif uşaqları üçün Anar Əliyevin həyat yolu nağıl deyil, ən böyük gerçəklikdir. Dərslərində və sinif tədbirlərində o, qəhrəmanın son döyüşünü, Vətənə olan sarsılmaz sədaqətini rus dilindəki ən təsirli ifadələrlə nəql edir, onların qəlbində minnətdarlıq və qürur hissini oyadır. Bu, balaca ürəklərə yazılan qəhrəmanlıq epopeyasıdır.
Sevda Seyidovanın tərbiyə metodu yalnız qəhrəmanlıq salnamələri ilə məhdudlaşmır, o, eyni zamanda uşaqlara insanlıq, mərhəmət və həmrəylik dərsi verir. Müəllimənin təşəbbüsü ilə 5-ci sinif şagirdlərinin sağlamlığı məhdud uşaqlarla görüşləri təşkil edilir.
Bu görüşlər uşaqların qəlbində empatiya hissini dərinləşdirir. Sağlamlığı məhdud yaşıdlarının həyat mübarizəsini görən uşaqlar, yalnız öz problemlərindən yox, ətrafdakı insanların hiss və ehtiyaclarından danışmağı öyrənirlər. Bu təmaslar fiziki fərqliliklərə baxmayaraq, insan ruhunun bərabərliyi ideyasını təlqin edir. Sevda müəllimə bu məqamda rus dilini xüsusi bir mədəniyyət və ünsiyyət vasitəsi kimi istifadə edir, uşaqlara hər bir insanın qiymətli və hörmətə layiq olduğunu aşılayır.
Bu məktəbin divarları arasında nəhayət uşaqlar dərk edirlər ki, əsl qəhrəmanlıq sadəcə döyüş meydanında qalib gəlmək deyil, həm də sağlam mənəviyyatla yaşamaq, fərqliliklərə hörmət etmək və insani keyfiyyətlərə sahib olmaqdır, ehtiyacı olanların əlindən tutmaqdır, hər insana dəyər verən nəsil olmaqdır Anar Əliyev kimi, Vətən üçün nəfəs almaqdır.
Sevda Seyidova bir körpüdə dayanan məşəl kimidir: bir əlində Rus ədəbiyyatının işığı, digər əlində Azərbaycanın əbədi ruhu. Və bu məşəl, 5-ci sinif uşaqlarının gözlərində, sabahın Qüdrətli Vətəndaşlarının parlaq gələcəyinə doğru yol göstərir. Təhsilimizin Bugünü radikal islahatlar və böyük ümidlər dövrüdür. Sabahı isə, Zəfərin intellektual dayağına çevrilmək, bilikləri ilə dünyaya meydan oxuyan bir nəsil yetişdirmək və Vətənin çiçəklənməsini təmin etmək deməkdir.Azərbaycan Təhsili, müasir məzmunu və Zəfər ruhu ilə, gəncləri qalibiyyətin daşıyıcısı olmağa hazırlayır. Bu təhsil, “Mən qalib ölkənin vətəndaşıyam” demək haqqını verən, döyüşü qazanıb, sülhü ucaldan bir nəsil yetişdirir.
YENİNEWSTV24.AZ
Aygün Məmmədova Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü
